A China gaña influencia no Índico coa expulsión do Exército indio das Maldivas

Malia que a nivel internacional a meirande parte dos focos están postos no océano Pacífico, no que a China e os Estados membros ou da contorna da Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) compiten en busca de influencia, no Índico decorre unha competición similar, mais coa India como rival chinés, e na que Beijing vén de anotarse a última vitoria. A sexta feira remata o límite brindado polo presidente das Maldivas, Mohamed Muizzu, para a saída íntegra dos 89 soldados indios no país, cuxa presenza comezou en 2010 e que se foi incrementando paulatinamente. Nos últimos días confirmouse que 51 deles xa abandonaran o arquipélago en dous grupos. A medida é sobre todo simbólica, mais reafirma o principal slogan de campaña de Muizzu, “fóra a India”. Na práctica, serán civís asignados por Nova Deli os que seguirán a operar os dous helicópteros navais e un avión de recoñecemento marítimo dedicados á vixilancia costeira e á evacuación en emerxencias médicas entregados pola India. Amais, un pacto con Turquía permitirá a despregadura de drones de vixilancia no océano. O Indo-Pacífico, un novo taboleiro de xogo Entre os lugares chave nos que se desenvolve esta competencia xeopolítica, o caso das Maldivas é paradigmático. Entre 2013 e 2018, o mandatario Abdulla Yameen protagonizou un achegamento á China que levou a grandes investimentos en infraestruturas de transporte e portuarias. A chegada ao poder após a fin do seu mandato de Ibrahim Mohamed Solih implicou unha viraxe favorábel á India, que se volveu reverter en 2023. Unha vez elixido nos comicios de setembro con 54% dos sufraxios fronte Solih, Muizzu insistiu en que “sacaremos as forzas militares” indias. “As persoas que trouxeron esas forzas militares non queren sacalas, mais o pobo das Maldivas tomou a súa decisión”, apuntou. Apenas un día despois da súa toma de posesión en novembro demandou ao Goberno indio que retirase os militares. En xaneiro, nunha xuntanza entre titulares de Exterior, as Malvinas comunicaron que os militares indios debían “abandonar o país para o 15 de marzo”, antes de alcanzar un pacto coa India para que o prazo se estendera a maio, unha posición que a poboación ratificou outorgando á formación de Muizzu, o Congreso Nacional do Pobo, a maioría absoluta no Parlamento nas votacións de finais de abril. Con efectos no turismo O acordo para a saída das tropas tamén puxo fin a un choque diplomático que afectou o principal sector económico maldivano, o turismo. Unha visita do primeiro ministro indio Narendra Modi ao arquipélago das Laquedivas, situado ao norte das Maldivas e integrado na India, foi interpretado por tres viceministros do arquipélago como a intención de absorber as e os turistas indios que se desprazan ás Maldivas, chegando a cualificar Modi de “pallaso”, “terrorista” ou “monicreque de Israel”. Causaron así un incendio diplomático que derivou nun boicot por parte de empresas turísticas, incluso ao seren suspendidos por Muizzu. Ao tempo, a India, que tradicionalmente era o primeiro destino dos presidentes maldivanos tras a súa investidura, foi substituída nesta ocasión por Turquía, seguida da China, coa que acordou profundar nos lazos bilaterais por medio dunha “asociación cooperativa estratéxica integral”. “As Maldivas poden ser un país pequeno, mais iso non lle dá licenza a ninguén para acosarnos” posto que “non estamos no patio traseiro de ninguén, somos un Estado independente e soberano”, subliñou Muizzu após regresar de Beijing. Con posterioridade, ambos os dous países rubricaron un pacto de "asistencia militar". Con todo, isto non implica unha ruptura das relacións entre a India e as Maldivas. A quinta feira, o titular de Exteriores insular, Moosa Zameer, efectuou a súa primeira visita diplomática a Nova Deli para tratar "cuestións bilaterais e rexionais" co seu homólogo, Subrahmanyam Jaishankar, e a marcha das tropas indias estivo coordinada en todo momento. As case 1.200 illas do arquipélago maldivano están situadas no medio dunha ruta marítima clave, a que leva desde o estreito de Malaca, que conecta o océano Pacífico co Índico e polo que transitan 25% das mercadorías globais, até a canle de Suez con destino Europa. Malaca é un dos colos de botella das exportacións chinesas, así como dunha hipotética despregadura militar no Índico, polo que garantir o paso aberto é imprescindíbel para os intereses de Beijing. Un dos escenarios chave desta competición, na que a China está a espallar a súa influencia entre tradicionais aliados indios como Bangladesh, o Nepal ou Bután, é a fronteira compartida sino-india, en disputa e pendente de delimitar tras os marcos estabelecidos polos británicos ao colonizar o sur de Asia, e que levou a unha breve guerra en 1962. A India lanza sospeitas sobre as actuacións da China A tensa calma na área rachou en 2020, cando 20 soldados indios e cinco chineses faleceron nun enfrontamento con paus e pedras, tras acordar en 1996 os dous países prohibir na zona as armas de fogo para evitar escaladas. Foi o primeiro enfrontamento con mortes desde 1975. A pesar das múltiples reunións bilaterais mantidas desde aquela, non se logrou a demarcación. Nova Deli incrementa a colaboración con Washington "As preocupacións pola seguridade do Indo-Pacífico e a rexión do Índico foron ignoradas no pasado, mais hoxe é a nosa principal prioridade", recalcou en 2022 Narendra Modi, primeiro ministro da India, na cerimonia de posta en servizo do primeiro portaavións de fabricación india, no contexto dun incremento da produción de buques de guerra. Nesta situación, coa China e a India como membros do grupo Brics, enmárcase o fortalecemento das relacións entre Washington e Nova Deli, que busca reforzar a súa autonomía estratéxica. En paralelo, diminuíu a importación de armas rusas por parte da India e aumentaron as procedentes de Francia, que superou os EUA como o segundo maior provedor militar indio despois de Rusia, que impulsou nos últimos anos unha alianza cada vez máis próxima co Estado chinés. No que atinxe á Unión Europea, con dúbidas sobre como sumarse ao intento de confrontación estadounidense contra a China, o Consello Europeo de Relacións Internacionais sostén que aposta por apuntalar a posición India no sur de Asia para salvagardar os seus intereses comerciais tendo en conta que a rexión do Indo-Pacífico concentra 40% das importacións extracomunitarias de Bruxelas e 27% das súas exportacións totais.