Nin irmáns nin namorados: Dous países e un destino en común

O primeiro concepto a esclarecer é que os portugueses e os galegos, igual que que o resto dos españois, non somos irmáns. Se cadra, os do norte e os galegos somos a mesma tribo, o que non é o mesmo. O segundo é que os portugueses non queren ser españois. Nunca tiveron a máis mínima intención. Ou, polo menos, non coñezo a ninguén que tivera algunha vez ese anceio. Cando España tiña mellor situación económica, certo é que querían vivir como os españois, o que tampouco é o mesmo. O terceiro é que os portugueses non queren máis aos galegos que ao resto dos españois, nin entenden mellor o idioma. Iso acontece só entre os do norte e os galegos pola nosa afinidade histórica. Pero para o resto dos portugueses somos españois co que iso comporta, para o bo e para o malo. Iso si… máis respectuosos e menos arrogantes con eles que os de Madrid, e dalgunha outra zona. Non esquezamos que o primitivo castelán, era en realidade o galaico portugués. Así que a afinidade lingüística é tripartita. Cousa distinta é que entender certos sotaques sexa complicado até para nos. E que o galego manteña 7 vogais como o portugués aínda que a pronuncia sexa diferente por mor da convivencia entre galego e castelán na fala cotiá. O cuarto é que Portugal non é a Irlanda de Galiza. O único nacionalismo que existe en Portugal e o nacionalismo portugués. E nunca tiveron a máis mínima intención de crear un país novo con Galiza. O quinto é que os portugueses do norte si que queren ser portugueses. Queren un réxime descentralizado similar ao noso, polo centralismo de Lisboa. Pero se lles preguntas, diranche que os portugueses son eles, que Portugal naceu en Guimarães, e que os de Lisboa, por apostos, son máis mouros que portugueses, o que non lles falta razón se temos en conta que Alfama é unha antiga medina árabe. Pero o máis surrealista de todos os mitos e lendas urbanas é o que propagan os iberistas, xente probablemente benintencionada e seguidores , que non necesariamente lectores, de Saramago, que defenden unha unión ibérica nun único país. O que equivale a descoñecer a historia de encontros e desencontros entre España e Portugal, pero tamén descoñecer o marco dunha Unión Europea sen fronteiras, que elimina case que todos os obstáculos que daban senso a necesidade dunha unión ibérica nun único Estado. E por suposto, o que Portugal non é nin foi nunca, é esa idea peculiar que aínda no subconsciente dalgúns españois, de que Portugal é aquela rexión que se foi de España hai algúns séculos. Como tampouco é o país das toallas, do bacallau e das señoras maiores vestidas de negro e con bigote. Dito isto, temos que ter moi claro que Portugal é un país moderno, cunhas xeracións novas, extraordinariamente preparadas, que apostou pola innovación, pola sustentabilidade e pola maritimidade, que senta a mesa do Consello da UE, e que temos a sorte de que ten una visión estratéxica da que Galiza forma parte. Esta foto debuxa dunha maneira clara de cales son os desafíos pendentes e as prioridades. Pero antes debemos ter claras as obrigas do Goberno español e do (des) Goberno galego para situarnos ao nivel de Portugal, do que aínda estamos por baixo. 1.- Galiza debe ter una política exterior propia (no marco obviamente da Constitución ) pero que contribúa ao deseño da política exterior española e non sexa una mera subordinada. E debe tela con países coma Cuba, Arxentina, Iberoamérica en xeral, pero primeiro con Portugal. Até porque una boa política exterior con Iberoamérica sería máis sólida se se constrúe conxuntamente con Portugal. Polo menos é o que facemos no Eixo Atlántico onde traballamos conxuntamente con Brasil, Uruguai, Arxentina e Cuba. Agora estamos tentando desenvolver proxectos con estes países, aos que incorporamos Cabo Verde. O mundo da Lusofonía, co mundo hispano falante, e o galego como bisagra entre os dous idiomas que configuran o noso trío idiomático. E asemade Galiza debe tomarse en serio a Eurorrexión e crear estruturas sólidas e participativas para substituír esa carallada que chaman comunidade de traballo, e que nin é comunidade nin traballa. É, por dicilo en portugués, para facer festa e comicio. Pola súa vez España debe tomarse en serio a Portugal, o que hai tempo que non fai. Só hai que ver e comparar as axendas e a duración das cimeiras con Francia e as cimeiras con Portugal. Unha estratexia ibérica. No contexto da Unión Europea debe comezar por deseñar un ordenamento do territorio conxunto nas zonas de fronteira e coordinado nas zonas limítrofes. O que pola súa vez permitirá deseñar unhas comunicacións axeitadas de proximidade (caso da proposta de CCOO que o Eixo Atlantico está apoiando, dunha liña piloto de cercanías entre Vigo e Viana do Castelo, con paradas nos polígonos empresariais e áreas universitarias) e unhas comunicacións intercidades axeitadas ao noso dinamismo ou un corredor de mercadorías que potencie a nosa posición loxística, e o noso rol de enlace entre Europa e América, mais tamén con Asia a través da canle de Panamá. Prioridades claras A partir de aí, as prioridades son claras: xerar sistemas portuarios e aeroportuarios integrados, que dean unha meirande oferta en lugar de confrontar os nosos portos e aeroportos como adoitan facer algúns políticos mediocres, dos que tanto abundan por desgracia. As prioridades son claras: xerar sistemas portuarios e aeroportua-rios integrados, que dean unha meirande oferta en lugar de confrontar os nosos portos e aeroportos como adoitan facer algúns políticos mediocres Coordinar o noso solo empresarial, en lugar de acusar aos portugueses de deslocalizar, escusa moi utilizada por quen queren así ocultar a súa incapacidade empresarial ou a ausencia dunha política industrial no ameto das políticas autonómicas. Apostar claramente pola investigación e a innovación conxunta, entre as universidades e os centros tecnolóxicos portugueses (arredor de 40 só na Rexión Norte) e galegos (non chegan a 10). Integrar Galiza nas políticas de maritimidade que Portugal leva anos impulsando. Xerar una liña de actuación conxunta contra a crise demográfica, dende o Norte de Lugo até o sur de Tras os Montes. E por suposto coordinar as actuacións de promoción conxunta en materia de turismo, baixo o slogan que o Eixo Atlántico creou (e rexistrou) hai mais dunha década e que hoxe está estendido por toda Europa: Dous países, un destino. Xa por ultimo, polo de agora… coordinar as políticas sociais, especialmente na vella fronteira, impulsando centros de saúde conxuntos e até hospitais conxuntos como o hispanofrancés de Puigcerdá , nas zonas de baixa densidade onde as ratios de poboación son insuficientes de xeito separado para xerar recursos, pero xuntando as dúas beiras, son dabondo para dar servizos á poboación. O mesmo acontece coas emerxencias e a protección civil, onde dende o Eixo Atlántico vimos reclamando una autoridade conxunta de emerxencias (incendios, accidentes, catástrofes, etc.), dirixida alternativamente por portugueses e galegos, pero con mando sobre os recursos de ambos países (bombeiros, exercito, protección civil, etc.) en caso de emerxencia. E claro, a base de todo o anterior é a cultura e o ensino, incluíndo o deporte, que foi a argamasa que mantivo a Eurorrexión dende a noite dos tempos.